Ogród włoski na Podkarpaciu
Za czasów Krasickich po wschodniej stronie zamku rozciągały się ogrody o charakterze zwierzyńca. Był to rodzaj ogrodu będącego jednocześnie terenem łowieckim – jego cechą charakterystyczną było wykorzystanie i adaptacja naturalnego krajobrazu.
W późniejszym okresie przy zamku pojawiły się ogrody o charakterze geometrycznym. Pojawiające się w źródłach określenie ‘ogród włoski’ pozwala wnioskować, że były to ogrody oparte stylistycznie na symetrii i zasadzie narzucania naturze porządku ustalonego przez człowieka – wykorzystywano w tym celu prawidła geometrii. Cechą charakterystyczną takiego ogrodu były regularnie rozmieszczone kwatery poprzedzielane prostymi drogami. Dominowały w nim linie proste, które krzyżując się ze sobą pod różnym kątem, tworzyły rozmaite, geometryczne wzory.
Swój obecny kształt park zawdzięcza książętom Sapiehom. W ich czasach założenia parkowe nabrały cech parku krajobrazowego w stylu angielskim, który począwszy od XVIII wieku zaczął dominować w europejskich ogrodach. Jest to styl zrywający ze sztucznością i rygorem ogrodów geometrycznych. Opiera się na pięknie naturalnym – jednak jest to natura w wyidealizowanej, najpiękniejszej, przyjaznej człowiekowi postaci. Nieodłączne jego elementy to parkowy staw, rozległe trawniki, malownicze skupiska drzew. W XIX wieku zaczęto też wprowadzać do ogrodów w stylu angielskim żwirowane alejki w otoczeniu krzewów i drzewa sprowadzane z innych kontynentów jako ‘ciekawostki botaniczne’. Wiele takich egzotycznych gatunków zasadzili w parku również Sapiehowie. W parku można napotkać drzewa i krzewy z Ameryki Północnej (np. sosna wejmutka, dąb gontowy, tulipanowiec amerykański, cypryśnik błotny) oraz Azji (np. miłorząb dwuklapowy, cyprysik groszkowy, korkowiec amurski, magnolia japońska). Według lokalnej tradycji krasiczyński miłorząb obdarzony jest magicznymi właściwościami – jego trzykrotne obejście ma zapewnić spełnienie pomyślanego życzenia.
Żywe skamieniałości wśród nas
Park nie przestał się jednak rozwijać również w późniejszych czasach. Niektóre egzotyczne gatunki pojawiły się w nim już po wojnie. Może najciekawszym przykładem są metasekwoje chińskie, rosnące w pobliżu cypryśnika błotnego, do którego są zewnętrznie bardzo podobne choć pochodzą z różnych kontynentów i wcale nie są ze sobą spokrewnione. Metasekwoja chińska to żywa skamieniałość – jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju metasekwoja. Początkowo znano metasekwoje tylko ze skamieniałości i uważano cały rodzaj za wymarły. Żyjące okazy zostały odkryte w Chinach w czasie drugiej wojny światowej.
Drzewa o niezwykłym rodowodzie
W parku nie brak także ciekawych odmian wyhodowanych sztucznie – napotkać można np. świerki o niezwykłych kształtach (odmiana gniazdkowata, odmiana odwrócona). Rośnie tu też imponujący rozmiarami platan klonolistny o charakterystycznej łuszczącej się korze – gatunek hybrydowy, który powstał ze skrzyżowania ze sobą platana zachodniego (w naturze występującego w Ameryce Północnej) oraz platana wschodniego (w naturze występującego w Europie Południowo-Wschodniej i Azji Mniejszej).
Drzewa rodowe Sapiehów
Jeszcze w XIX wieku książę Adam Stanisław Sapieha uczcił narodziny swoich dzieci poprzez zasadzenie dla nich drzew w zamkowym parku. Gdy rodziła się dziewczynka, w parku sadzono lipę – symbol słodyczy, dostatku, kobiecości. Gdy rodził się chłopczyk, w parku sadzono dąb – symbol siły i męstwa. Stanowiło to nawiązanie do starosłowiańskich tradycji. Te drzewa rodowe po dziś dzień rosną w parku. Na kamiennych tabliczkach, które przy nich umieszczono można odczytać daty urodzin dzieci oraz ich imiona – Maria, Helena, Władysław, Leon, Paweł, Jan oraz Adam.
Dąb Adam – dziwnym zrządzeniem losu rosnący w pobliżu Baszty Boskiej mieszczącej zamkową kaplicę – to drzewo poświęcone kardynałowi Adamowi Stefanowi Sapiesze, który urodził się i wychował w krasiczyńskim zamku. Jest on uznawany przez historyków za jedną z czołowych postaci w dziejach Kościoła polskiego I połowy XX wieku. Z uwagi na swoją postawę w obliczu burzliwych wydarzeń tego okresu nazywany jest Księciem Niezłomnym.
